IaC i GitOps – automatyzacja infrastruktury krok po kroku

IaC i GitOps – automatyzacja infrastruktury krok po kroku

IaC i GitOps pozwalają budować infrastrukturę jak oprogramowanie: w kodzie, z przeglądem zmian, testami i szybkim rollbackiem. W praktyce skracasz wdrożenia z dni do godzin, ograniczasz błędy „ręczne” i masz audyt: kto, co i kiedy zmienił.

Czym jest IaC i jakie problemy rozwiązuje w firmie?

IaC (Infrastructure as Code) to zapisywanie infrastruktury w postaci kodu (repozytorium), zamiast klikania w panele chmurowe i „magii w konsoli”. Dzięki temu:

• środowiska są powtarzalne (dev/stage/prod nie różnią się „bo ktoś tak ustawił”),
• zmiany są wersjonowane (commit = historia i odpowiedzialność),
• wdrożenia są automatyzowane (pipeline zamiast ręcznych kroków),
• można robić review i kontrolę jakości jak w kodzie aplikacji.

Z mojego doświadczenia: największa oszczędność czasu nie wynika z samej automatyzacji, tylko z eliminacji „zgadywania”, co jest aktualnie wdrożone.

Czym jest GitOps i czym różni się od klasycznego CI/CD?

GitOps to podejście, w którym Git jest jedynym źródłem prawdy o stanie systemu, a wdrożenie dzieje się przez mechanizm, który ciągle porównuje stan rzeczywisty z deklarowanym w repo.

Różnica względem „zwykłego CI/CD” jest praktyczna:

• w CI/CD pipeline często „wypycha” zmiany na środowisko,
• w GitOps środowisko „ściąga” zmiany z repo i samo pilnuje zgodności (drift detection).

W projektach produkcyjnych GitOps daje mi dwie rzeczy, których ręczne wdrożenia nie dają nigdy:

• ciągłą zgodność stanu (mniej driftu),
• łatwy rollback (powrót do commita).

Kiedy warto stosować IaC, a kiedy GitOps?

Najprościej:

• IaC: provisioning infrastruktury (sieci, VM, konta, IAM, load balancery, bazy, storage, polityki).
• GitOps: ciągłe wdrażanie konfiguracji i aplikacji (szczególnie na Kubernetes), utrzymanie zgodności stanu.

W praktyce najczęściej kończy się na modelu:

• IaC stawia fundament (cloud/on-prem),
• GitOps utrzymuje to, co „żyje” i zmienia się często (workloady, konfiguracje, manifesty).

Jak dobrać narzędzia IaC i GitOps, żeby nie zrobić sobie piekła?

Wybór narzędzi ma mniej wspólnego z modą, a więcej z Twoim środowiskiem i kompetencjami.

IaC (provisioning):

• Terraform / OpenTofu: dobre do multi-cloud i standardu rynkowego,
• CloudFormation / Bicep: świetne, gdy jesteś „all-in” w jednym cloudzie,
• Ansible: najlepszy do konfiguracji systemów (konfiguracja, hardening, operacje), nie do „życia zasobów w chmurze”.

GitOps (ciągła zgodność):

• Argo CD / Flux: standard dla Kubernetes,
• model „pull” (agent w klastrze) zazwyczaj jest bezpieczniejszy i prostszy operacyjnie.

Z doświadczenia: największe problemy biorą się nie z narzędzia, tylko z braku zasad repo, kontroli sekretów i procesu akceptacji zmian.

Jak powinna wyglądać docelowa struktura repozytorium?

Dobra struktura repo to połowa sukcesu. Najczęściej sprawdza mi się układ „platform + środowiska”:

• modules/ – moduły (VPC/VNet, IAM, Kubernetes, bazy, monitoring)
• envs/dev/, envs/stage/, envs/prod/ – konfiguracje środowisk
• apps/ – manifesty/Helm/Kustomize dla aplikacji (GitOps)
• policies/ – reguły polityk (np. policy-as-code)
• docs/ – runbooki i standardy

Klucz: prod nie może być kopią dev „z ręki”. Prod to świadoma konfiguracja, ale na tych samych modułach.

Jak zabezpieczyć IaC i GitOps, żeby automatyzacja nie stała się wektorem ataku?

To jest punkt, który najczęściej „wychodzi bokiem” po pierwszym audycie.

W praktyce wdrażam obowiązkowo:

• secrets management: żadnych haseł i kluczy w repo (nawet „na chwilę”),
• separacja uprawnień: pipeline ma minimalne uprawnienia, a prod wymaga podwójnej akceptacji,
• remote state (dla Terraform/OpenTofu) z blokadą i szyfrowaniem,
• policy-as-code: zakaz publicznych bucketów, otwartych security group, niekontrolowanych uprawnień IAM,
• podpisy i weryfikacja artefaktów (tam, gdzie ma to sens),
• audyt i logowanie: kto wdrożył zmianę i na jakim środowisku,
• drift detection: wykrywanie „kliknięć w panelu”.

W realnych incydentach najczęstsza przyczyna problemów to: „ktoś poprawił w konsoli, bo szybciej”. GitOps/IaC ma to ukrócić.

Jak wdrożyć IaC krok po kroku, bez zatrzymania firmy?

Poniżej ścieżka, którą prowadzę najczęściej w firmach, które dziś mają „ręczne” zarządzanie.

Krok 1: Zrób inwentaryzację i wybierz zakres pilota

Najpierw wybierz jeden obszar o dużej powtarzalności, np.:

• sieć + VM,
• środowisko dev,
• monitoring i logowanie,
• staging dla aplikacji.

Nie zaczynaj od „przepiszmy cały świat” – to się prawie zawsze kończy porzuceniem tematu.

Krok 2: Ustal standard pracy (branching, review, approvals)

Minimalny standard:

• PR obowiązkowy,
• code review,
• checki automatyczne (lint, fmt, validate),
• osobne approvals dla prod.

Krok 3: Zbuduj backend stanu i zasady bezpieczeństwa

Dla Terraform/OpenTofu:

• zdalny stan,
• blokady (lock),
• szyfrowanie,
• rotacja dostępów,
• rozdzielone stany per środowisko.

Krok 4: Zrób moduły i zacznij od „landing zone”

Najpierw fundament:

• sieć,
• IAM,
• logowanie,
• podstawowe polityki,
• standard tagowania i nazewnictwa.

Dopiero potem „zasoby biznesowe”.

Krok 5: Dodaj pipeline dla plan/apply

Praktyczny model:

• plan automatycznie dla PR,
• apply tylko po merge + approval (osobno dla prod),
• artefakty planu zachowane do audytu.

Krok 6: Włącz drift detection i cykliczne testy

Minimum:

• regularny „plan” bez zmian (wykrywa drift),
• alert, jeśli drift wykryty,
• procedura: „klik w konsoli” = PR naprawczy.

Jak wdrożyć GitOps krok po kroku na Kubernetes?

Jeśli masz K8s (lub planujesz), GitOps daje największy zwrot.

Krok 1: Rozdziel repo „infra” od repo „apps”

To upraszcza uprawnienia i odpowiedzialność:

• platform team = infra,
• zespoły produktowe = apps.

Krok 2: Ustal format deklaracji

Najczęściej:

• Helm albo Kustomize,
• osobne overlays per środowisko.

Krok 3: Zainstaluj kontroler GitOps w klastrze i podepnij repo

Model „pull” jest bezpieczniejszy (cluster ma dostęp do repo, nie odwrotnie).

Krok 4: Zrób polityki wdrożeń

• ograniczenia namespace,
• limity zasobów,
• standardy ingress i certyfikatów,
• zakaz „latest” na obrazach.

Krok 5: Wprowadź bezpieczny rollback

Rollback w GitOps to zwykle:

• powrót do commita,
• albo revert PR.

Najważniejsze: rollback musi być procedurą ćwiczoną, a nie „opcją w teorii”.

Jak wygląda realny scenariusz: firma e-commerce z sezonowością?

W praktyce (częsty case):

• IaC buduje powtarzalne środowiska i autoskalowanie,
• GitOps zapewnia kontrolę wdrożeń i szybkie wycofanie zmian,
• FinOps pilnuje kosztów i budżetów,
• monitoring wykrywa regresję i drift.

Efekt biznesowy: w sezonie nie „gasimy pożarów ręcznie”, tylko przełączamy się na procedury.

Jakie KPI pokazują, że IaC i GitOps naprawdę działają?

Jeśli po wdrożeniu automatyzacji nie masz mierników, to łatwo wrócić do „ręcznie, bo szybciej”.

Najbardziej praktyczne KPI:

• czas postawienia środowiska od zera,
• liczba zmian wdrażanych tygodniowo,
• odsetek zmian cofanych (rollback rate),
• MTTR (czas przywrócenia po awarii),
• liczba incydentów z driftu / ręcznych zmian.

Jakie błędy widzę najczęściej przy IaC i GitOps?

1. „Wrzucimy IaC, a proces zostanie po staremu”
2. Sekrety w repo lub w logach pipeline
3. Brak rozdziału dev/stage/prod
4. Brak polityk i minimalnych uprawnień
5. Brak testów rollback i DR

Automatyzacja bez standardów to tylko szybsze robienie błędów.

Jak zacząć w 30 dni, żeby to miało sens?

Tydzień 1: inwentaryzacja, wybór pilota, standard repo i review
Tydzień 2: backend stanu, pierwsze moduły landing zone
Tydzień 3: pipeline plan/apply + podstawowe polityki bezpieczeństwa
Tydzień 4: drift detection + pierwszy „rebuild test” środowiska

Po tych 30 dniach powinieneś móc:

• postawić dev/stage w sposób powtarzalny,
• wprowadzać zmiany przez PR,
• wykrywać drift,
• cofnąć wdrożenie bez paniki.

Źródła

• Terraform – Documentation: https://developer.hashicorp.com/terraform/docs
• OpenTofu – Documentation: https://opentofu.org/docs/
• Kubernetes – Documentation: https://kubernetes.io/docs/
• Argo CD – Documentation: https://argo-cd.readthedocs.io/
• Flux CD – Documentation: https://fluxcd.io/docs/
• GitOps (definicja i zasady) – Weaveworks: https://www.weave.works/technologies/gitops/